زینک چیست؟

زینک یا روی یک ریزمغذی ضروری است که می تواند به نوعی و در هر جنبه ای از سلامتی ما حیاتی در نظر گرفته شود. مهمتر از آن اینکه بدن انسان نمی تواند این عنصر را تولید کرده و بنابراین ما باید آن را از طریق رژیم غذایی و مکمل دریافت کنیم. جالب است بدانید که زینک بعد از آهن، دومین ماده معدنی کمیاب در بدن می باشد. منابع غذایی معمولی این ماده عبارتند از صدف، گوشت، مرغ، ماهی، حبوبات، آجیل و دانه ها. امروزه مکمل‌ زینک در اشکال مختلفی در بازار وجود دارد که شامل زینک گلوکونات، استات روی، سولفات روی، پیکولینات روی، اوروتات روی و سیترات روی می شوند. زینک گلوکونات رایج ترین شکل مورد استفاده بوده که در بسیاری از داروهای سرماخوردگی، قرص ها و اسپری های بینی مشاهده می شود. البته قرار نیست که ما بر روی شکل خاصی از زینک تمرکز کنیم و در عوض بیشتر بر خواص این مکمل تاکید خواهیم داشت.

بررسی عملکرد زینک در بدن

سنتز DNA و پروتئین

کمبود زینک با کاهش سنتز پروتئین همراه است. به عبارتی مشخص شده است که سطوح پایین زینک باعث کاهش سرعت سنتز پروتئین کبدی، یکی از عملکردهای متابولیکی کبد می شود. علاوه بر این، این کمبود، به کاهش سنتز پروتئین، تشکیل و سلامت سلول های ما منجر خواهد شد. در نهایت، روی ساختار DNA  و RNA ما را تثبیت می کند زیرا در هسته سلول، هسته و کروموزوم ها به وفور یافت می شود.

کاهش التهاب

یکی دیگر از اثرات قابل توجه زینک، تاثیر آنتی اکسیدانی آن نسبت به التهاب است. روی باعث کاهش استرس اکسیداتیو در بدن می شود، رویدادی که با افزایش التهاب در بدن همراه است. با کاهش استرس اکسیداتیو، سلول‌های بدن تخریب نشده و نشانگرهای التهابی کاهش می‌یابند. در همین راستا، یک پژوهش نشان داد که مکمل روی در افراد مسن کاهش قابل توجهی در نشانگرهای التهابی در مقایسه با گروه دارونما دارد.

پشتیبانی از عملکرد سیستم ایمنی

همانطور که در بالا اشاره نمودیم، زینک معمولا در داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا دیده می‌شود، زیرا اعتقاد بر این است که از سیستم ایمنی بدن حمایت می کند. در حقیقت، این پشتیبانی یا حمایت از سیستم ایمنی به دو مزیت قبلی که به آن اشاره کردیم مرتبط است. بدن ما با حمایت از سنتز DNA و پروتئین، قادر خواهد بود با عفونت هایی که ممکن است بدن را آلوده کنند، مبارزه نماید، همان طور که التهاب را کاهش می دهد. در نهایت، با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو، بدن در موقعیت فوق العاده قوی تری برای مقابله با سرماخوردگی قرار می گیرد. علاوه بر این، کمبود شدید زینک با سرکوب سیستم ایمنی مرتبط است. این کمبود همچنین با افزایش ابتلا به ذات الریه و سایر عفونت ها در کودکان و سالمندان در ارتباط می باشد. بدن همچنین برای توسعه و فعال نمودن لنفوسیت‌های T، نوعی گلبول سفید، که بخشی ضروری از سیستم ایمنی برای کمک به مبارزه با عفونت‌ها است، به روی نیاز دارد.

کنترل قند خون

زینک همچنین با مدیریت کنترل سطح قند خون و نیز ترشح انسولین مرتبط است. انسولین هورمونی است که مسئول حذف گلوکز از خون و بافت بوده تا سطح قند خون ما را کاهش داده و تثبیت کند. در همین رابطه، سطوح پایین زینک در افراد مبتلا به دیابت، وضعیتی که در آن بدن برای حفظ ثبات سطح قند خون تلاش می کند، مورد مطالعه قرار گرفته است. در هر صورت، مطالعات بیشتری برای این بررسی نیاز است، اما به هر حال تا کنون مشخص داده شده است که مکمل زینک برای بهبود مدیریت قند خون کوتاه مدت و بلند مدت در افراد مبتلا به دیابت موثر می باشد.

چقدر مقدار زینک مصرف کنم؟

روی یا زینک یک ماده معدنی ضروری بوده و به همراه آن دستورالعمل‌های متنوعی در مورد مصرف توصیه‌ شده روزانه آن آمده است. برای اکثر بزرگسالان که از هیچ گونه بیماری رنج نمی برند، مصرف روزانه زینک بین ۱۵ تا ۳۰ میلی گرم در روز کافی است. به طور معمول بزرگسالان تنها ۱۰ تا ۱۵ میلی گرم از این مکمل را از طریق رژیم غذایی خود مصرف می کنند، به همین دلیل است که استفاده از آن ممکن است ضروری باشد. همانطور که در ابتدا ذکر کردیم، انواع مختلفی از مکمل روی در بازار وجود دارد. مسئله مهمی که باید بر آن تمرکز کرد این است که چه مقدار از زینک واقعی از هر فرم تولید می شود. برخی از این مکمل ها ممکن است ۵۰٪ روی تولید کنند، در حالی که میزان تولید روی برخی دیگر تنها ۵٪ می باشد. پس توجه به این مسئله هنگام در نظر گرفتن اینکه کدام محصول را انتخاب کنید، اهمیت زیادی دارد. برای روشن‌تر شدن قضیه، ما دوز ۱۵ تا ۳۰ میلی‌گرم از زینک را پیشنهاد می‌کنیم که طبق مطالعات و مقالات، دوز معقولی به نظر می رسد.

بهترین زمان مصرف مکمل زینک یا همان روی

بهتر است بدانید که مصرف زینک وابسته به زمان نیست، اگرچه، با توجه به آنچه گفته شد، پیشنهاد می کنیم این مکمل را همراه با غذا مصرف نمایید زیرا به جذب آن از طریق هضم کمک می کند. علاوه بر این، زمان یا وعده غذایی ثابتی را در روز انتخاب کنید که همیشه بتوانید طبق آن مکمل خود را مصرف نموده و به یاد داشته باشید که مداومت آن را در ارجحیت قرار دهید.

چه مدت طول می کشد تا زینک اثر نماید؟

اگر شما نیز از کمبود این عنصر مغذی رنج می برید، اما اکنون تصمیم گرفته اید که میزان کافی از آن را مصرف نمایید، در عرض یک هفته پس از مصرف آن هم سطح مناسب، شاهد روند بهبودی خواهید بود. در نهایت به خاطر داشته باشید که زینک یک ماده مغذی ضروری است که ما باید روزانه آن را مصرف کنیم، از سویی دیگر، بدن به سرعت به این مکمل و همچنین کمبود آن از طریق تغییرات رژیم غذایی پاسخ می دهد. اسهال، گرفتگی معده، حالت تهوع و استفراغ نیز همگی از علائم رایج مصرف بیش از حد زینک هستند.