ملاتونین چیست و با مصرف آن چه میشود؟

خواه یک جلسه فوری شما را بیدار نگه دارد یا یک پرواز زودهنگام و یا یک اضطراب عمومی، همه ما یک شب بی خوابی را تجربه و با آن دست و پنجه نرم کرده ایم. و زمانی که هیچ راهی نتواند شما را به سرزمین رویا یا همان خواب بفرستد، ممکن است وسوسه شوید که از یک قرص ملاتونین برای تضمین خوابی راحت استفاده کنید. اگرچه ملاتونین به طور کلی یک مکمل غذایی امن و بدون نسخه پزشک است، اما می تواند بر خواب روزانه شما تأثیرگذار باشد. علاوه بر این، لیبل روی بطری ملاتونین ممکن است آنطور که به نظر می رسد قابل اعتماد نباشد. از این رو، برای آگاهی از آنچه واقعا برای بدن شما با مصرف ملاتونین رخ می دهد و یا اینکه آن ارزش افزودن به برنامه غذایی شما را دارید یا خیر، با ادامه مطلب همراه ما باشید.

ملاتونین چیست؟

در حال که شما مطمئنا می توانید ملاتونین را به راحتی در داروخانه های اطراف خود بیابید، لازم به ذکر است که بدنتان می تواند به تنهایی این عنصر را تولید کنید. در واقع ملاتونین هورمونی است که مغز شما هر شب تولید می کند. این هورمون که توسط غده کاجی یا pineal gland تولید می شود، به تنظیم چرخه خواب و بیداری شما کمک می نماید و از این شرایط تحت عنوان ریتم شبانه روزی یاد می شود. زمانی که خورشید غروب می کند، بدن شما ملاتونین بیشتری تولید کرده و به مغز شما علامت می دهد که وقت خواب فرا رسیده است. از سوی دیگر، سطح ملاتونین در صبح در کمترین حالت بوده و به بدن کمک می کند تا از خواب بیدار شود. از آنجایی که ملاتونین با خورشید هماهنگ است پس به شما کمک می کند تا ریتم شبانه روزی شما منظم تر بوده و استراحت مداوم و با کیفیتی داشته باشید. از نظر بنیاد ملی خواب، ملاتونین به صورت قرص، کپسول و یا شکل آدامس معمولا برای کمک به رفع اختلالات خواب استفاده می شود اما برخلاف تصور شما با عوارض جانبی گوناگونی همراه است.

در اثر استفاده ملاتونین مغز شما گمان می کند که شب است

زمانی که شما مکمل های ملاتونین را به برنامه روزانه خود اضافه می کنید، مغز شما مانند تولید ملاتونین طبیعی عمل می کند. این هورمون حتی به صورت قرص به مغز شما سیگنال می دهد که خورشید غروب کرده و زمان خواب فرا رسیده است. طبق طب پزشکی جان هاپکینز (Johns Hopkins)، سطح ملاتونین به طور طبیعی حدود دو ساعت قبل از خواب افزایش می یابد. برخلاف درک رایج، ملاتونین در واقع به خوابیدن شما کمک نمی کند بلکه مغز شما را آرام می کند.به عبارت دیگر، طبق گفته کریستوفر وینتر (Christopher Winter)، پزشک اعصاب و روان، ملاتونین شما را به خواب فرو نبرده و در عوض به تنظیم برنامه روزانه شما کمک می نماید.

تنظیم مجدد برنامه خواب شما با استفاده از ملاتونین

همانطور که در بالا ذکر شد، ملاتونین طبیعی به مغز شما فرمان می دهد که شب شده و زمان خوابیدن فرا رسیده است. بنابراین. طبق گفته دکتر وینتر (Dr. Winter)، وقتی مکمل های ملاتونین را در زمان دیگری مصرف می کنید، ریتم شبانه روزی شما تغییر کرده و به همین دلیل است که از قرص ها به طور رایج در جت لگ (ناراحتی خوابی و ناشی از مسافرت طولانی با هواپیما) استفاده می شود. اگرچه او توصیه نمی کند که افراد ملاتونین را بیش از حد معمول مصرف کنند، اما این عنصر می تواند برای مثال هنگام مسافرت به یک منطقه زمانی جدید یا برنامه کاری شبانه مفید باشد. مکمل های ملاتونین در صورت مصرف در زمان مناسب (یک یا دو ساعت قبل از خواب) می توانند به خوابیدن طبیعی شما کمک کنند. دکتر وینتر می گوید، هدف از مکمل ها در اینجا کمک به تنظیم یک برنامه جدید است و نه استفاده از ملاتونین برای هر شب. ملاتونین به منزله یک عصا برای پای شکسته است، شما به مدت کوتاهی از آن استفاده می کنید تا اینکه پایتان مجددا بتواند وزن را تحمل کند.

با مصرف ملاتونین دمای بدن شما ممکن است تغییر کند

بر اساس یک مطالعه کوچک که در آوریل سال 2019 در ژورنال Pineal Research به چاپ رسید، بخشی از مغز شما که ریتم شبانه روزی و تولید ملاتونین طبیعی شما را کنترل می کند، وظیفه تنظیم دمای هسته بدن را بر عهده دارد. طبق مطالعه مذکور، دمای بدن شما معمولا با غروب خورشید و با افزایش میزان ملاتونین، بالا می رود. محققان پس از اینکه به ده نفر مکمل ملاتونین 5 میلی گرمی دادند، افزایش دمای بدن را مشاهده نموده و این نشان می دهد که مکمل اساسا کار خود را انجام داده است. اما از آنجایی که سطح ملاتونین بر تنظیم درجه حرارت بدن شما تأثیر می گذارد، و تغییر در درجه حرارت مرتبط با هوشیاری شما می باشد، شما می خواهید برای اطمینان بیشتر مکمل را هوشمندانه مصرف کنید.

آیا ملاتونین بی خطر است؟

مصرف ملاتونین به طور کلی بی خطر تلقی می شود. اما قبل از استفاده بهتر است که به ملاحظات آن توجه کنید.

شما ممکن است عوارض جانبی مصرف ملاتونین را تجربه کنید

ملاتونین با برخی از عوارض جانبی ناخواسته نظیر سردرد، سرگیجه یا حالت تهوع همراه است. شاید مهمتر این موارد، خواب آلودگی در طی روز باشد البته اگر در زمان اشتباه مصرف شود. از این رو بهتر است که طی پنج ساعت پس از مصرف مکمل از رانندگی یا کار با ماشین آلات خودداری نمایید.

وقتی پای مکمل در میان می آید محتاط باشید

اگر شما نیز از داروها یا گیاهانی استفاده می کنید که لخته شدن خون را کاهش می دهند بهتر است که قبل از مصرف ملاتونین با یک پزشک متخصص مشورت کنید زیرا مکمل ملاتونین می تواند باعث تداخل دارویی شود. با توجه به اینکه ملاتونین در دسته مکمل غذایی قرار می گیرد، مطابق با مرکز ملی بهداشت برای مکمل ها، این ماده از نزدیک توسط FDA تنظیم نمی شود. با داشتن دیدگاهی اهمال کارانه نسبت به قوانین سلامت و امنیت، هیچ تضمینی وجود ندارد که ملاتونینی که شما مصرف می کنید دقیقا همان چیزی باشد که روی بسته نوشته است. در واقع در مورد برچسب های ملاتونین تنوع زیادی وجود دارد. پس از آزمایش 31 مکمل مختلف، محققین دریافتند که اکثر بسته ها حاوی مقداری از ملاتونین که روی لیبل نشان داده  نیستند. به طور معمول، بطری ها توصیه می کنند که شما در روز بین 3 تا 10 میلی گرم ملاتونین مصرف کنید اما این توصیه ها ناقص هستند. علاوه بر این، هیچ تضمینی وجود ندارد که این قرص حاوی ملاتونین باشد و یا ممکن است از مقدار گفته شده بیشتر باشد. شما می خواهید که در مورد مصرف مکمل های ملاتونین با احتیاط ادامه دهید و توجه داشته باشید که گرچه آنها لزوما مضر نیستند اما کمبود آن می تواند شرایط را کمی خطرناک کند. در عوض، دکتر وینتر توصیه می کند که از قرص ها به میزان کم استفاده کرده و تمام تلاش خود را به کار گیرید تا وضعیت خواب خود را بهبود بخشید.