تا به امروز، بحث و گفتگوی زیادی در مورد استفاده از پپتایدها در رسانه ها وجود داشته است. با توجه به این موضوع، در ادامه به برخی از این سوالات در خصوص پپتیدها پاسخ داده خواهد شد تا برخی از این مباحث برای همیشه حل و فصل شوند. افراد بسیاری هستند که در مورد استفاده از پپتایدها سوالات زیادی را در ذهن خود می پرورانند؛ اینکه آیا می توانند با خیال راحت از آنها استفاده کنند یا اینکه حتی آنها قانونی هستند یا خیر.
نکته جالب توجه در مورد پپتایدها این است که اکثر افرادی که در مورد آن سوال می پرسند، این ماده را به عنوان جدیدترین دارو در بازار و یک راه حل سریع و جادویی می پندارند. در پاسخ به سوال این افراد در مورد عملکرد آنها و افزایش یا کاهش وزن باید پرسید که هدف آنها دقیقا از مصرف پپتایدها چیست؟ و پس از بررسی این موضوع، آیا این دارو ها برای وضعیت شخص مورد نظر با وجود تمامی اثرات جانبی و عوارض شناخته شده و ناشناخته اصلا مناسب هست یا خیر؟!
آیا پپتیدها نوعی استروئید هستند؟
پاسخ این سوال به آسانی “خیر” است. دوم این که استروئید ها و پپتایدها هیچکدام در طبقه بندی مکمل قرار نمیگیرند و هر دو دارو میباشند. همچنین هر دو دسته از جمله مواد ممنوعه به حساب می آیند و استفاده از آنها در هرگونه فعالیت ورزشی دوپینگ محسوب میشود و غیر قانونی میباشند. اما این مسئله تا حدودی پیچیده به نظر می رسد. پس بیایید بررسی کنیم که پپتایدها چه هستند؟ در دنیای بدنسازی و پروش اندام، پپتایدها با هدف افزایش انرژی، چربی سوزی، تقویت و رشد عضلات و بهبود توانایی های ورزشی مورد سوء مصرف دارویی قرار می گیرند. اگر هورمون را به عنوان درختی در نظر بگیریم که از شاخه های پروتئینی بسیار و حتی شاخه های کوچک پپتایدی تشکیل شده است، به راحتی می توان دید که در صورت استفاده اشتباه و نابجا از پپتاید ها، سوء مصرف آنها با عوارض جانبی زیادی نیز همراه خواهد بود.
از سوی دیگر، پپتیدها نسبت به ترکیبات هورمونی بسیار کوچکتر هستند و برای تحریک گیرنده های خاصی برای ترشح بیشتر هورمون های رشد طراحی شده اند. در اصل، از پپتیدها می توان برای افزایش یا کاهش وزن، ریکاوری، کاهش التهاب و از همه مهمتر در بسیاری از درمان های جدید برای طیف وسیعی از اختلالات بهره مند شد. مورد مصرف این داروهای نوظهور درمان بیماری هاست و بنابراین استفاده برای افزایش عضله سازی و یا چربی سوزی و…استفاده نا صحیح از آنهاست و به همین دلیل به این قبیل استفاده ها سوء مصرف گفته میشود.
برای درک بهتر این مسئله، ما باید در ابتدا و به صورت مختصر از نحوه عملکرد سیستم های بدن آگاهی یابیم. در مغز ما غده کوچکی به نام غده هیپوفیز وجود دارد. علیرغم کوچک بودن آن، این غده مسئول کنترل سایر غدد هورمونی در بدن است. به عنوان مثال، آدرنال و تیروئید که برای کنترل بدن و سلامت عمومی شما بسیار حائز اهمیت می باشند؛ توسط هیپوفیز کنترل میشوند. مطابق با منابع پزشکی، به منظور حفظ تعادل پایدار در بدن، غده هیپوفیز، سیگنال هایی را به سیستم گردش خون و به منظور کنترل هورمون های سایر غدد و اندام شما ارسال می نماید. این هورمون ها بدن شما را قوی و سالم نگه می دارند. اما متأسفانه با افزایش سن، آنها رو به زوال می روند. یکی از جنبه های درمانی داروهای پپتایدی به منظور بهبود سیستم هورمونی سالمندان و همچنین کودکان با اختلال رشد میباشد.
یکی از هورمون های مترشحه از غده هیپوفیز مغز، هورمون رشد انسانی یا GH (HGH) است. هورمون رشد مسئول تنظیم عملکرد بدن، سیستم گوارش و حفظ سطح انسولین میباشد. اما در مورد سیگنال های غده هیپوفیز چطور؟ هورمون آزادکننده هورمون رشد یا GHRH که از هیپوتالاموس سرچشمه می گیرد؛ اینجاست که دسته‌ای از پپتاید ها این نقطه را هدف میگیرند.
پپتیدها چگونه کار می کنند؟
گونه های مختلفی از پپتیدها وجود دارند که هر یک٬ ناحیه ای از بدن را تحت کنترل خود می گیرند. به طور خاص، پپتیدهایی هستند که می توانند تولید GHRH از هیپوتالاموس را افزایش دهند، در واقع با این کار، به طور طبیعی هورمون رشد انسانی بیشتری ترشح می شود. این آمینو اسید ها غده هیپوفیز را تحریک می کنند تا هورمون رشد بیشتری را ترشح کرده و وارد جریان خون نماید. با تولید بیشتر هورمون رشد، اثرات پیری و اختلالات به طور بالقوه کاهش می یابد.
برای درک خواص ضد پیری، مهم است که در ابتدا با مزایای هورمون رشد در بدن انسان ها آشنا شوید. HGH روی بسیاری از بافت های سراسر بدن کار کرده و در نتیجه می تواند در کودکان و نوجوانان، رشد استخوان و غضروف را تحریک سازد. اما مشکل از آنجایی آغاز میشود که ممکن است اثر رشد بر روی سلول های سرطانی غیر فعال و دیگر اعضای بدن که نباید رشد کنند تاثیر گذار باشد. بنابراین این روند به شدت و به دقت در طول درمان بیماران به صورت کاملا کنترل شده توسط تیم پزشکی و آزمایشات گوناگون پیش میرود. مورد دیگر اینکه به دلیل نو ظهور بودن این ترکیبات٬ اکثر پپتایدهایی که در حال استفاده غیر مجاز در رشته بدنسازی هستند؛ هنوز اثر گذاری آنها بر روی مغز٬ حافظه٬ سیستم عصبی٬ سیستم قلبی عروقی سیستم ایمنی و…به طور مشخص و کامل بررسی نشده است.
هورمون رشد در افراد با هر سنی، تولید پروتئین را افزایش داده و این به نوبه خود باعث افزایش مصرف چربی در بدن می شود، عملی که با افزایش سطح قند خون تداخل دارد. GH همچنین سطوح فاکتور رشد شبه انسولین – 1 یا IGF-1 را که برای رشد عضلات بدون چربی مهم است افزایش می دهد. این فاکتور یک عامل مهم در حلقه بازخورد منفی (بازخورد منفی یا خودتنظیمی منفی نوعی سیستم تنظیمی در بدن است، که زیاد شدن یک هورمون یا ماده، باعث کم شدن هورمون یا ماده دیگر میشود.) به شمار می رود. در حقیقت، این حلقه باعث کاهش تولید طبیعی و آزادسازی HGH از غده هیپوفیز می شود.
این بدان معناست که وقتی سطوح پایینی از HGH وجود دارد، هیپوتالاموس محرک های HGH-GHRHs را آزاد کرده و می تواند آنها را به سطح عادی بازگرداند. همین موضوع یکی از دلایلی است که شما باید تنها هورمون های تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید تا بتوانید از بروز این مشکلات در بدن جلوگیری نمایید. در واقع بدون تجویز پزشک و مصرف خودسرانه این دسته از داروها٬ شما تمامی تنظیمات هورمونی بدن را برهم میزنید و ممکن است این طرز استفاده نابجا٬ حتی منجر به مرگ و نقص های غیر قابل بازگشت و غیر قابل درمان در بدنتان شود.
اجزاء تشکیل دهنده پپتیدها
قبل از بررسی بیشتر پپتایدها در این مقاله، در این مقاله میتوانید به صورت کامل با ماهیت انواع پپتاید ها آشنا شوید: پپتاید چیست
اکثر پپتیدها به صورت تزریقی به کار می روند، اما در حال حاضر، متخصصین روش های دیگری را برای ورود پپتیدها به بدن پیشنهاد داده اند. این محصولات شامل کرم هایی هستند که به صورت موضعی (خارج از پوست) یا از طریق پوست اعمال می شوند. همچنین می توان پپتیدها را به صورت خوراکی نمود که البته عملکرد و کاربرد آنها کاملا متفاوت از چیزیست که در این مقاله در مورد ان صحبت میشود.
آیا مصرف پپتیدها امن است؟
همیشه هنگام مصرف داروهایی که قرار است بدن شما دریافت کند باید این سوال را بپرسید که آیا مزایای آن بر عوارض جانبی آن ماده برتری دارد یا خیر. دارو به منظور درمان بیماری ها تولید میشود. بنابراین در صورت تاثیرات مثبت در روند درمان٬ فرد ناچار است با عوارض احتمالی و یا شناخته شده آن کنار بیاید. درحالی که وقتی دارویی توسط فرد سالم مورد سوء مصرف قرار میگیرد؛ شما در حال گذشتن از خطوط قرمز سلامتی هستید و این وظیفه ماست تا با انتشار مطالب و محتوای علمی٬ آگاهی شما را بالا ببریم و شما را از خطرات احتمالی مطلع کنیم.
بررسی فواید مصرف پپتیدها به منظور درمان بیماری ها
پیشتر در مورد اینکه پپتاید ها در افرادی که دارای نقص هستند و در واقع بیمار هستند استفاده میشوند صحبت شد. شواهد و ادله فراوان و محکمی وجود دارند که از اثرات درمانی هورمون رشد انسانی حمایت می کنند. در این خصوص، دیده بان سلامت مردان هاروارد (Harvard Men’s Health Watch) برخی از مزایای این هورمون را مورد بحث قرار داد از جمله: محافظت در برابر شکستگی، افزایش توده عضلانی، کاهش چربی بدن، بهبود ظرفیت ورزش و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی.
شماری از مطالعات همچنین بهبود در سلامت روانشناختی، ارتقا انرژی و بهبود کیفیت خواب (بیداری کمتر و افزایش مدت زمان خواب عمیق) را گزارش نموده اند. علاوه بر این، افزایش این ماده در بدن فرد بیمار، اختلالات و عوارض ناشی از بیماری را به موازات افزایش سلامت روان کاهش می دهد. جاناتان سوییفت (Jonathan Swift) طنز نویس، شاعر و نویسنده رساله های سیاسی اهل ایرلند می نویسد، “هر مردی می خواهد عمر طولانی داشته باشد، اما نمی خواهد که پیر شود”. او درست گفته است زیرا جوان ماندن آرزوی دیرینه هر فردی می باشد. تعدادی از پپتیدها وجود دارند که برای کمک به غده هیپوفیز و به منظور ترشح مقادیر زیادی از هورمون های رشد ایجاد شده اند و روند پیری را در سالمندان مبتلا به اختلالات هورمونی کند میکنند.
در مقایسه با استروئیدها و تستوسترون، پپتیدها دارای مزایای زیاد و عوارض جانبی احتمالی و ناشناخته هستند! ناشناخته بودن عوارض آنها به مانند یک جاده است که انتهای آن مشخص نیست که به کجا ختم خواهد شد. در واقع مثل این است که به شما سوئیچ یک خودروی پیشرفته و گران قیمت را بدهند و بگویند از مسیر لذت ببر ولی هیچ تضمینی به تو نمیدهیم که انتهای جاده دره نباشد! البته پپتایدها همانند لوبیای جادویی نیستند که یک شبه شما را به یک ورزشکار فوق العاده تبدیل کنند. همراه با مصرف پپتیدها، باید سبک زندگی را بهبود بخشیده و به تمرینات ورزشی خود در باشگاه ادامه دهید تا بتوانید شاهد نتایج آن باشید. بنابراین فریب تبلیغات ماهواره‌ای و دلالان این حوزه را نخورید. بیایید با خودمان روراست باشیم؛ اگر شما تنبل هستید؛ هیچ ماده جادویی شما را به آرنولد تبدیل نخواهد کرد. زمانی که از افراد در مورد ماهیت پپتید سوال می شود، اکثر آنها اهمیتی به آن نمی دهند. در واقع، آنها نتیجه محور هستند و تنها به هدف نهایی خود می اندیشند. فراموش نکنید که مانند بسیاری از چیزهای دیگر در زندگی، موفقیت با عمل به دست می آید و باید برای رسیدن به آن تلاش شود.
عوارض جانبی شناخته شده پپتایدها
پپتیدها نیز مانند سایر داروها می توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند، و از این رو، قبل از استفاده باید با پزشک خود مشورت نمایید. در صورت استفاده نادرست، پپتیدها می توانند با توجه به وضعیت و شرایط مصرف کننده عوارض جانبی مختلفی را ایجاد نمایند:
- تسریع رشد سلول های سرطانی
- احتمال رشد نواحی از بدن که هدف شما از مصرف پپتاید نیست
- خارش در ناحیه تزریق و احتمال عفونت
- افزایش احتباس آب (علامت رایج مصرف بیش از حد)
- افزایش گرسنگی
- خشک شدن دهان
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی
- فشار خون بالا
- درد شدید کلیه
- مشکلات قلبی عروقی
- درد مفاصل
- تیره شدن خال ها و افزایش کک و مک
- افزایش/کاهش وزن
- کاهش باروری
پپتیدها و کاهش وزن
پپتاید های نوظهور٬ بجز تعداد بسیار محدودی به صورت معمول در بازار سیاه و یا زیرزمینی خرید و فروش میشوند. بسیاری از فروشندگان زیرزمینی دارویی که شما در پی آن هستید؛ می خواهند پول زیادی را به جیب بزنند، از این رو، همیشه از عملکرد مثبت آن صحبت میکنند. از اصالت و سلامت این دسته از داروهای زیر زمینی قاعدتا نمیتوانید اطلاعات دقیقی به دست آورید؛ چرا که مبدا واقعی تولید آنها هیچوقت برای شما مشخص نمیشود. معمولا هم برای جلب نظر مشتری در انواع جعبه ها و پک های گران قیمت قرار میگیرند و با انواع هولوگرام ها مزین میشوند. مدت زمان مصرف، نحوه مصرف و عوارض جانبی داروی مورد نظر نیز هیمشه نا مشخص خواهد ماند چرا که سازمان و ارگان های نظارتی دنیا در روند این تولیدات زیرزمینی هیچگونه نظارت و مسئولیتی ندارند. حتی گاها مشاهده شده که ماده موثر مورد نظر در داروی خریداری شده وجود نداشته!
در حالی که پپتیدها می توانند در چربی سوزی هنگام کار کردن و ورزش، غذا خوردن، صحبت کردن و حتی خواب به شما کمک کنند، اما باید در طی چند ماه با سایر عوامل بهبود سبک زندگی ترکیب شوند تا بهترین نتایج را کسب کنید. بنابراین اگر هنوز یک مبتدی تازه کار هستید و شخصی به شما پیشنهاد مصرف استروئید و یا انواع پپتاید داده است؛ بهتر است این را بدانید که بدون تمرین پر شدت٬ بلند مدت و سخت٬ رژیم غذایی اصولی هیچ راه تقلبی وجود ندارد.
سوالات متداول در مورد پپتیدها
پپتیدها با بدن شما چه می کنند؟
پپتیدها های شناخته شده در درمان بیماری های هورمونی برای کودکان و افرادی که درگیر این دست از بیماری ها هستند به شکل بسیار کنترل شده و تحت نظارت های مختلف مورد استفاده بسیار محدود قرار میگیرد. در بدنسازی و پرورش اندام این داروها مورد سوء مصرف به منظور کاهش وزن یا افزایش توده عضلانی قرار گیرند. آنها با تاثیر بر گیرنده های غده های مختلف بدن٬ دستوراتی به مانند افزایش ترشح هورمون رشد صادر میکنند. در افراد سالم٬ افزایش بیش از حد هورمون رشد٬ تمامی سلول ها را وادار به رشد بیشتر میکند٬ حتی آنهایی را که نیاز به رشد بیشتر ندارند. سطوح نرمال هورمون رشد صرفا به بازسازی سلول های آسیب دیده میپردازد و الباقی به منظور عضله سازی٬ بهبود عملکرد سیستم ایمنی و…مورد استفاده بدن قرار میگیرد.
عملکرد پپتیدها در ورزش به چه صورت است؟
برخی از اشخاص پپتیدها را به منظور افزایش انرژی، چربی سوزی، عضله سازی و بهبود توانایی های ورزشی استفاده می کنند. عملکرد آنها از استروئیدها متفاوت است زیرا به سادگی سطح هورمون های طبیعی موجود در بدن را افزایش می دهند و هنوز عوارض مصرف پپتاید های نوظهور به صورت کامل و جامع بررسی و شناخته نشده با اینجال عوارض جانبی استروئید های آنابولیک تا حد زیادی بررسی شده است. پپتیدها باید در صورت بیماری و به منظور درمان آنهم تحت نظر تیم پزشکی استفاده شوند و از آنها نباید به عنوان یک جایگزین در باشگاه مورد استفاده قرار گیرند.
آیا پپتیدها غیر قانونی هستند؟
بله. اکثر پپتایدهای نوظهور غیر قانونی میباشند و هیچگونه تاییدیه‌ای از سازمان ها و ارگان های نظارتی ندارند. تعداد کمی از آنها قانونی هستند و می توانند توسط پزشک تجویز شوند. به عنوان مثال سوماتوتروپین یکی از پپتاید شناخته شده است که در درمان برخی اختلالات رشد از آن استفاده میشود.
تهیه و تنظیم مطلب توسط تیم تولید محتوای بادی‌من، استفاده از مطالب بدون ذکر منبع ( بادی‌من ) و به منظور مقاصد تجاری پیگرد قانونی دارد.
